O‘zbekiston avtosanoatida o‘sish sekinlashdi: bozor tarkibi o‘zgarishda davom etmoqda

2025-yilning birinchi choragida O‘zbekistonda yengil avtomobillar ishlab chiqarish hajmi o‘tgan yilning shu davriga nisbatan olti foizga oshdi — 84 739 tadan 89 848 tagacha.

Biroq bu o‘sishga yetakchi ishlab chiqaruvchilar emas, balki yangi ishtirokchilar va o‘sib borayotgan brendlar — ADM Jizzakh va BYD Uzbekistan Factory sababchi bo‘ldi. Sanoat yetakchisi bo‘lgan UzAuto Motors esa deyarli hech qanday o‘sishni ko‘rsata olmadi (+0,49%).

UzAuto Motors ulushini yo‘qotyapti

2024-yilning birinchi choragida 90,31% ulushga ega bo‘lgan UzAuto Motors, 2025-yilda bu ko‘rsatkichni 85,59% ga tushirib yubordi. Asosiy modellar — Cobalt (+13,58%), Damas (+17,97%) va ayniqsa Onix (+41,21%) ijobiy o‘sishni ko‘rsatdi. Biroq Lacetti/Gentra ishlab chiqarilishining to‘xtatilishi (-100%) va Tracker modelining qisqarishi (-12,57%) umumiy ko‘rsatkichga salbiy ta’sir ko‘rsatdi. Jami ishlab chiqarish hajmi 76 904 avtomobilni tashkil etdi — bu o‘tgan yilgi (76 526 dona) ko‘rsatkich bilan deyarli bir xil.

Tracker modeliga talab pasaygani sababli avtosalonlarning omborlari to‘lib ketgan. Shu sababli foizsiz muddatli to‘lov va chegirmalar joriy qilindi. Bu choralar Tracker va Onix sotuvlarini biroz jonlantirgan bo‘lsa-da, Chevrolet brendi ostidagi umumiy sotuvlar o‘tgan yilga nisbatan 20% ga kamaydi.

ADM Jizzakh: barqaror o‘sish kuzatilmoqda

Kia, Haval va Chery avtomobillarini ishlab chiqarayotgan ADM Jizzakh zavodi ishlab chiqarishni 8 175 tadan 10 031 tagacha oshirdi (+22,7%). Eng katta o‘sishni Haval ko‘rsatdi (+819,5%), Chery esa 33,24% ga kamaydi. Kia esa 23,5% ga o‘sdi. Zavodda Kia K5, Sonet, Haval va Chery modellarining yirik uzelli yig‘ilishi amalga oshirilmoqda. 2025-yilda Kia Sonet uchun kuzov ishlab chiqarish ham yo‘lga qo‘yilishi rejalashtirilgan.

BYD bozordagi mavqeini mustahkamlab bormoqda

BYD Uzbekistan Factory 2025-yilning birinchi choragida 2 913 dona avtomobil ishlab chiqardi — bu BYD Song Plus Champion va Chazor gibrid modellarining yirik uzelli yig‘ilishidir. Shu davrda sotilgan 4 045 ta BYD avtomobilining yarmi O‘zbekistonda yig‘ilgan. Qizig‘i shundaki, VIN-kod bo‘yicha ushbu mashinalar 2025-yil mart oyida ishlab chiqarilgan bo‘lsa-da, YPX hujjatlarida 2024-yilgi model sifatida ko‘rsatilmoqda.

Ishlab chiqarish talabdan ortda qolmoqda

2025-yil yanvar-mart oylarida 75 353 dona avtomobil sotilgan bo‘lsa, 89 848 dona ishlab chiqarilgan. Bu esa 14,5 mingta avtomobil ortiqcha zaxirada qolganini bildiradi. Bunday holat talabning sekinlashayotganini ko‘rsatmoqda va zavodlarning kelgusi rejalariga ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

O‘zbekiston avtomobil sanoati tarkibiy o‘zgarishlar davriga kirib bormoqda. Yetakchi UzAuto Motors ishlab chiqarish hajmini oshira olmayotgan bir vaqtda, uning bozor ulushini moslashuvchanroq strategiyalarga ega yangi ishlab chiqaruvchilar asta-sekin egallab bormoqda.